Sprey Gıda Boyası
Sprey Gıda Boyası sağlığa uygun olarak imal edilen pratik kullanıma sahip bazen parlak bazense mat bir doku katabilen istenildiği gibi ürünlerin renklendirilerek cazibe katan bir üründür. Bu yazımızın konusu Sprey Gıda Boyası olup detaylı olarak bilgi sunmaya çalışacağız.
Sprey Gıda Boyası
Sprey gıda boyalarının kullanımının basit olduğu gibi hem raf ömrü uzun hem de saklaması oldukça kolaydır.
Genelde yaş pasta şeflerinin kullandığı bu ürün birçok alanda çokça kullanılmakta hatta çocukların eğitimleri süresince kontrol altında deneylerinde kullandıkları bu ürün sayısız kullanım alanına ve şekline sahiptir.
Sprey Gıda Boyası Çeşitleri
Genel itibarla tatlı ve pastalarda yaygın olarak kullanılmaktadır, bazen hava temasını en aza indirgeyerek ürünün taze kalmasına da katkı sağlamaktadır. Ürünü renklendirmesinin yanında renği daha canlı hale getirirler.
Sprey gıda boyaları ile alakalı tüm sorularınız için lütfen bizimle iletişim kurunuz
Gıda Boyası Çeşitleri
Gıda boyaları, üretimde kullanılan maddeye göre doğal, yarı sentetik ve sentetik olarak sınıflandırılabilir. Fakat daha kullanışlı sınıflandırma, maddenin formuna göre yapılandırılır. Buna göre gıda boyalarında; sıvı gıda boyası, toz gıda boyası, suda çözünen gıda boyası, yağda çözünen gıda boyası, doğal gıda boyası, sentetik gıda boyası gibi farklı formları mevcut olup sprey gıda boyaları en çok tercih edilen türevidir.
Sıvı gıda boyaları daha çok sıvı formda olan ürünlerde kullanılır, su yoğun olan ürünlerde su bazlı boyalar, yağın yoğun olduğu ürünlerde ise yağ bazlı boyalar kullanılır
Doğal gıda boyaları bitki bazlıdır. Bunlarda renk veren klorofil, karotenoid, antositanin, betalain gibi pigmentler, safran, kırmızıbiber, meyve suyu gibi doğal maddelerden elde edilir.
Kullanılacak boya seçimi öncelikle kullanılacak ürüne göre seçilir. Ürün yağ bazlı yada su bazlı olmasına göre seçilir, sentetik boya kullanımının sıkıntıları var mı? Ya da doğal boya kullanılması mı gereklidir? Kullanılacak ürünün fiziki özelliği; Toz bir ürün mü? Sıvı bir ürün mü? gibi bir çok etken kullanılacak boyanın seçiminde doğrudan sorulması seçinizde etkili olacaktır.
Gıda Boyası Nedir?
Genel anlamda gıda boyası, bir insan tenine, gıdaya, çeşitli ilaçlara ve birbirinden farklı kozmetik ürünlere uygulanan, bu saymış olduğumuz nesnelere ilave edildikleri zaman onlara renk veren, bir çeşit boya, pigment veya kimyasal olarak oluşturulmuş olan maddelere denir.
Gıda Boyası Kullanımı
Ürünlerin, birçok alanda maruz kaldığı ışık, hava ve nem gibi birbirinden farklı bir çok faktörün etkisini en aza indirgemek amacıyla kullanılır.
Genel olarak, söz konusu gıdanın tüketici beklentilerini karşılamaları amacıyla kullanılmaktadır.
Özellikle doğal yollarla ve ev yapımı gıda boyaları ile pasta ve kek türlerinin lezzet oranlarını olabildiğince yüksek seviyeye çıkarmak.
Teknolojik açıdan, üretilmiş olan herhangi bir ürün için bilinen ve genel bir renk oluşturmak.
Gıda katkı maddeleri helal midir?
Helal gıda, Müslüman gıda tüketicilerin gıdanın İslami kurallara uygunluğu esasına dayanan ve bu doğrultuda kabul görmüş gıdalardır.
E numaralarıyla belirtilen katkı maddelerine kesin bir hüküm ile helal veya haram demek oldukça zordur. Ancak haram olması muhtemel olan ve kaçınılması gereken E numaralarını belirli bir ölçüde belirlemek mümkün olabilmektedir.
Bu katkı maddeleri: E120, E160 (a), E471,E472, E473, E474, E475, E476, E477, E478, E542, E570, E572, E631, E635, E640 920 numaralı katkı maddeleridir.
Gıda Boyası
Gıda katkı maddeleri, gıdaların rengini, görünüşünü, lezzetini, kokusunu vb. duyusal özelliklerini düzenlemek, besleyici değerlerini korumak, dayanıklılıklarını yani raf ömürlerini arttırmak gibi amaçlar doğrultusunda kullanılan kimyasal maddeler olarak tanımlanmaktadır.
Gıda katkı maddelerinin bir alt grubunu oluşturan gıda boyaları, uluslararası Gıda Kodeks Komisyonu (The Codex Alimentarius) tarafından “gıdaya renk vermek veya gıdanın rengini düzenlemek maksadıyla katılan katkı maddesi” olarak tanımlamaktadır. Renk verme özelliğine sahip birçok madde kimyasal yapılarında bulunan farklılıklar nedeniyle farklı kimyasal, fiziksel ve fizikokimyasal özelliklere sahip olabilmektedirler. Bu özellikler onların hangi cins ürünlerde ve hangi amaçla, ne biçimde kullanılacaklarını belirlemektedir. Mevcut durumda uygulanmakta olan gıda işleme tekniklerinin, işlenen gıdaların görünüşleri üzerinde meydana getirmiş oldukları olumsuz etkiler, gıdaların teknolojik nedenlerden dolayı renklendirilmesi gereksinimini ortaya çıkarmaktadır.
Gıda boyasının amacı
Gıda boyası yalnız başına gıda olarak kullanılmayan bir maddedir. Gıda boyaları işlenmiş gıdalara uygulanmakta olup; işleme sonucunda bozulan, kaybolan veya istenmeyen renkler meydana gelmesi sonucunda kullanılmaktadır. Ayrıca gıdalara eklenen bu maddeler, ürünün albenisini arttırmak ve daha doğal bir görünüm kazandırarak ürüne olan rağbeti arttırmaktadır.
Bazen amaç, kurutulmuş meyvelerin solmuş veya albenisi olmayan kendi doğal renklerine ekleme yapmaktır. Bazen ise yeşil ketçap gibi yetişkinlerin tasvip etmemesi (uygun, doğru bulmamak) ancak çocukların dikkatini çekip, ürünü aldırtması gibi etkili olmaktadır.
Gıda boyasının tarihçesi
Gıdalarda boya kullanımı çok eski yıllara dayanmakla beraber kullanılan gıda boyaları tamamen bitkisel kaynaklı olma özelliğini taşımaktaydılar. İlk olarak yaklaşık 3500 yıl önce Mısır’da gıda katkı maddesi amacıyla kullanılmaya başlanmıştır. İlk olarak kullanılan gıda boyası kattıkları şekerdir. Bu şekere “Khand” adını veren mısırlılar bunu zamanın büyük lideri olan Büyük İskender’e hediye olarak vermişlerdir.
1856 yılında ise William Henry Perkin ise yaptığı çalışmalar sonucunda ilk sentetik gıda boyası olma özelliğini taşıyan “siyah anilini” bulmuştur. Ve böylece sentetik boya çalışmalarının önü açmıştır. 18.yy’da tereyağına safran katılarak rengi cazip hale getirilmiştir. 19.yy’da ise bazı boyalar artık ticari açıdan olumlu etki gördüğünden kullanılmaya başlanmıştır. Daha sonra ABD’nin yapmış olduğu çalışmalarla boyaların gıdalar üzerindeki etkilerine ilişkin ilk yönetmelikleri 1900’lerde yayınlamışlardır. Bu yayınlanan ilk yönetmeik 1906’daki “Federal Gıda ve İlaç Kanunu (FFDCA)”dur. Bu kanunun yürürlüğe girmesinden sonra ABD yalnızca 7 tane boyanın kullanımına izin vermiştir. Bunlar; Parlak mavi FCF (E133), İndigo karmin (E132), Hızlı yeşil FCF (Fast green FCF, E143), Eritrosin (E127), Allura kırmızı (E129), Tartrazin (E102), Gün batımı FCF (Sunset yellow FCF, E110) boyalarıdır.[3] 1907 yılında bu 7 boya için sertifika düzenlenmiştir. Ancak 1938 yılında mevcut kanun değiştirilerek, boya çeşitleri arttırılmıştır. Ayrıca gıdalarda kullanılan tüm gıda boyalarının tahlil yapılması için zorunlu belgelendirmeye gidilmiştir.
Kullanımı yaygın olan sentetik boyalar genellikle daha az maliyetlidir ve teknik olarak doğal boyalardan daha üstündür.
Doğal gıda boyası
Doğal gıda boyaları mikroorganizmaların neden olduğu olaylar sonucunda, bitkisel, hayvansal veya mineral kaynaklı olarak elde edilen gıda boyalarına verilen tanımlamadır. Doğal gıda boyalarının insan sağlığı üzerinde olumsuz bir etkisi bulunmadığından, tüketiciler tarafından daha çok tercih edilmektedir.
Yapay (sentetik) gıda boyası
Doğal özelliği bulunmayan ve laboratuvar ortamında kimyasal sentez yoluyla elde edilen gıda boyalarına ” sentetik gıda boyası” denilmektedir. Sentetik gıda boyalarının, doğal gıda boyalarına tercih edilmesinde maliyet farkı etkili olmaktadır. Ayrıca ürüne daha yoğun renk verebilen bu maddeler; ışık, sıcaklık ve pH değişimlerinden daha kolay etkilenmektedir.
Gıda boyalarının gruplandırılması
Sertifikalı ve sertifikasız adı altında 2 grupta toplanan gıda boylarının yasal tanımı ve gruplandırılması yapılmıştır.
Sertifikalı gıda katkılarının hepsi yapay (sentetik) kaynaklı olup, kendi içinde boyalar ve boyarmaddeler yani pigmentler olarak ikiye ayrılmıştır. Boyalar suda çözünürken, boyarmaddeler yani pigmentler ise suda çözünmemektedirler.
Sertifikasız gıda katkı maddelerinin tümü doğal kaynaklı olma özelliğini taşımaktadır. Bu maddeler 1960 yılında “ABD Gıda- İlaç ve Kozmetik Yasası’nda” yapılan düzenleme ile sertifikalı boya listesinden çıkarılarak, öncelikli ve sürekli kullanım özelliği önde olan listeye alınmıştır.
| E numarası | Adlandırma |
| E100- E199 Arası | Renklendiriciler |
| E200- E299 Arası | Koruyucu Maddeler |
| E300- E399 Arası | Antioksidanlar, Asitlik Düzenleyiciler |
| E400- E499 Arası | Kıvam Arttırıcılar, Dengeleyiciler, Emülgatörler |
| E500- E599 Arası | Asitlik Düzenleyiciler, Topaklanma Önleyici Maddeler |
| E600- E699 Arası | Lezzet Arttırıcılar |
| E700- E799 Arası | Antibyotikler |
| E900- E999 Arası | Parlatıcılar, Gazlar ve Tatlandırıcılar |
| E1000- E1599 Arası | Ek Katkı Maddeleri[15] |
(E100 – E199 arası renklendiricilerin cinsi aşağıdaki tabloda verilmiştir.)
| Renklendiriciler | |
| E100- E109 | Sarılar |
| E110- E119 | Turuncular |
| E120- E129 | Kırmızılar |
| E130- E139 | Maviler |
| E140- E149 | Yeşiller |
| E150- E159 | Kahverengiler ve Siyahlar |
| E160- E199 | Altın Rengi ve diğerleri |